టంగుటూరి సూర్యకుమారి.. అలనాటి తెలుగు సినిమా నటి మరియు ప్రసిద్ధ గాయకురాలు. ఈమె నవంబర్‌ 13,1925 లో రాజమండల్రో జన్మించారు. ఈమె ఆంధ్ర రాష్ట్ర తొలి ముఖ్యమంత్రి టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు తమ్ముడు టంగుటూరి శ్రీరాములు కూతురు. 1937 లో మద్రాసు వచ్చి సినీరంగ ప్రవేశము చేసినది. 1952 లో ఆమె తొలి మిస్‌ మద్రాసుగా ఎంపికైంది. పన్నెండు, పదమూడేళ్ళ ప్రాయంలోనే ఆమె �రైతుబిడ్డ� సినిమలో నటించింది. రూపం కంఠస్వరం రెండూ బాగా ఉండడంచేత అప్పటికే పెదనాన్న ప్రకాశం సభల్లో ప్రార్థనా గీతాలు పాడుతూండడం చేత సినిమావారి పిలుపు వచ్చింది. సంప్రదాయ నియమనిష్టలుగల కుటుంబమవడంతో కొంత వ్యతిరేకత ఎదురయ్యింది. ఊగిసలాట అనంతరం సూర్యకుమారి సినిమాల్లోకి వచ్చి తెలుగు, తమిళ, కన్నడ, హిందీ నాలుగు భాషల్లోనూ మొత్తం ఇరవై ఆరు సినిమాల్లో నటించింది.లలిత గీతాలు యాభై, దేశభక్తిగీతాలు యాభై మొత్తం నూరు గ్రామఫోను రికార్డులు ఇచ్చింది. అలాగే ఒక యాభై దాకా తెలుగు, తమిళ, కన్నడ, హిందీ భాషల సినిమాల్లో తన గొంతుతో పాడిన పాటల రికార్డులు వున్నాయి.నటన కంటే సూర్యకుమారి పాడిన దేశభక్తి గీతాలు, లలితగీతాలు, అష్టపదులు వంటివాటికి ఎక్కువ ప్రజాదరణ లభించడంచేత ఆమె పాట కచ్చేరీలు తరుచూ చేస్తూండేవారు. ఆంధ్రాలోని చాలా ఊళ్ళలో లలిత సంగీత కచ్చేరీలు చేశారు. పేరు ప్రతిస్టలు, ప్రజాధరణ ఆమెకు తౄఎప్తినివ్వలేదు. ఏదో ప్రత్యేక కృషి చేయాలన్న తపన, మూడు నాలుగేళ్ళపాటు కరతాళ ధ్వనులకు, ప్రశంసలకు దూరంగా వుండి చదువుమీద దృష్టి కేంద్రీకరించి, ప్రైవేటుగా కేంబ్రిడ్జి సీనియర్‌ పరీక్ష వ్రాసి ప్రథమశ్రేణిలో పాసైంది.
సినిమాలలో...
సూర్యకుమారి కఠం రంగూ, రూపం ఆకర్షణీయంగా వున్నా మామూలు అమ్మాయిలకంటే కొంచెం పొడవుగా ఉంటం చేత సినిమా రంగంలో సమస్య అయ్యింది. ఆనాటి సగటు హీరోలు ఈమె కంటే ఓ చూపువాసి పొట్టిగా వుండటంచేత కాస్త ఇబ్బంది. అదీ కాక ఈమె బ్రాహ్మణ కుటుంబం, అందులోనూ పేరుపొందిన రాజకీయకుటుంబం నుంచి రావటమే కాదు, ప్రేమ సన్నివేశాలు హీరోయిన్‌ మీద హీరో చెయ్యి వెయ్యడం, ఇత్యాదివి ఒప్పుకొనేవారు కాదుట. అందువల్ల గొప్ప టాలెంటు వుండి కూడా సూర్యకుమారి సినిమాల్లో సుస్థిరత పొందలేక పోయింది.గాయకురాలిగా...
తెలుగు, తమిళము, కన్నడ మరియు హిందీ భాషా చిత్రాలలో నటించిన సూర్యకుమారి మంచి గాయకురాలు కూడా. స్వాతంత్య్రోద్యమ సమయములో మా తెలుగు తల్లికి మల్లెపూదండ, దేశమును ప్రేమించుమన్నా మొదలైన అనేక దేశభక్తి గీతాలు పాడింది. ప్రకాశం పంతులు ఈమె కళాభిరుచిని బాగా ప్రోత్సహించాడు. శాస్ర్తీయ సంగీతం నేర్పించాడు. అతను ఏ సభకు వెళ్ళినా ఈమెను ఆ సభకు తీసుకెళ్ళి జాతీయ గీతాలు పాడించేవాడు. 1953 అక్టోబరు 1న ఆంధ్ర రాష్టావతరణ సభలో నెహ్రూ, రాజాజీ, ప్రకాశం ప్రభూతుల సమక్షంలో వందేమాతరం, మా తెలుగు తల్లికి మల్లెపూదండ పాటలు ఆలపించి అందర్నీ సంభ్రమాశ్చర్యాలలో ముంచెత్తింది. వీటితో పాటు�స్వప్నజగతిలో ఛాయావీణ� మొదలైన లలిత గీతాలు, అడివి బాపిరాజు గారి �ప్రభువుగారికీ దణ్ణం పెట్టూ�, �రావోయి చిన్నవాడా� మొదలైన జానపద గీతాలు కూడా పాడుతుండేది. హెచ్‌.ఎం.వి. తదితర గ్రామఫోన్‌ కంపెనీలు ఈమె పాటలను రికార్డు చేశాయి. ప్రముఖ గాయనిగా పేరుతెచ్చుకుంది.
1960 దశకంలో ఈమె లండన్‌ వెళ్ళి అక్కడ �ఇండియన్‌ పెర్ఫార్మింగ్‌ ఆర్ట్‌‌స� సంస్థను స్థాపించారు. ఇందులో భారతీయ పాశ్చాత్య కళలను, కళాకారుల ప్రదర్శనలు ఏర్పాటు చేయడం, పరస్పర సదవగాహన పెంపొందించం ముఖ్య ఆశయం. 1968లో వీరి కృషిని అప్పటి బ్రిటిషు రాణి గుర్తించారు. 1969లో గాంధీజీ శతజయంతి ఉత్సవాల సందర్భంగా మహాత్మా గాంధీకి నివాళులర్పిస్తూ సెయింట్‌ పాల్‌ కెథెడ్రల్‌లో గానం చేసిన ప్రధమ భారతీయ వనిత ఈమె. ఈమె నార్వే, స్వీడన్‌, హాలెండ్‌, స్పెయిన్‌, కెనడా, అమెరికామొదలైన పలు దేశాలలో భారతీయ సంగీత శిక్షణాలయాలు నెలకొల్పి వందలాది కళాకారులను తయారుచేశారు. అమెరికాలో బ్రాడ్వే థియేటరులో విశ్వకవి రవీంద్రుని �కింగ్‌ ఆఫ్‌ ది డార్క్‌ ఛాంబర్‌� నాటకంలో రాణి పాత్ర ధరించి బ్రాడ్వే అవార్డు పొందిన మొదటి భారతీయ వ్యక్తి.
ఈ నాటకాన్ని న్యూయార్కులో ఎనిమిది నెలలపాటు ప్రదర్శించి, అటు తరువాత ఆఫ్రికాలో నాలుగు నెలలు పర్యటించారు. కొలంబియా యూనివర్సిటీలోనూ, లండన్‌ యూనివర్సిటీ విద్యాసంస్థలలోను, బ్లాక్‌ థియేటరులోను భారతీయ నృత్యకళ సంగీతంపై వర్క్‌ షాపులు నిర్వహించారు. ప్రాచ్య, పాశ్చాత్య నృత్య సంగీతాలకు మధ్య సుహృద్భావ సేతువుగా అంతర్జాతీయ కీర్తినందిన మధురగాయని ఈమె. 1975లో హైదరాబాదులో జరిగిన ప్రపంచ తెలుగు మహాసభ వీరి సేవలను గుర్తించి సత్కరించింది. 1979లో రాజ్యలక్ష్మి అవార్డుతో వీరిని గౌరవించింది.
వివాహం....
లండన్లోని ప్రముఖ చిత్రకారుడు హెరాల్డ్‌ ఎల్విన్‌తో వివాహమైంది. 1973లో లండన్‌ లో స్థిరపడిన ఈమె ఏప్రిల్‌ 25, 2005న లండన్‌ లో మరణించారు. ఆమె సినిమాల జాబితాలో కొన్ని...
విప్రనారాయణ (1937)
అదృష్టం (1939)
రైతుబిడ్డ (1939)
జయప్రద (1939)
దేవత (1941)
అబ్ల (1941) - హిందీ
చంద్రహాస (1941)
కౄఎష్ణప్రేమ (1943)
కటకం (1947) - తమిళ్‌
గీతాంజలి (1948)
సంసారనౌక (1948) - తమిళ్‌
భారతి (1949) - కన్నడ
అదౄఎష్టదీపుడు (1950)
మరదలు పెళ్లి (1952)
వతన్‌ (1954) - హిందీ
ఉడాన్‌ ఖటోలా (1955) - హిందీ
బాంబే ఫ్లైట్‌ 417 (1956) - ఆంగ్లము
భక్త రామదాసు (1964)
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి